Avrupa’da artık normalleşen ekonomik belirsizliğe karşın yatırımcıyı teşvik çabalarını ele alıyoruz.
Avrupa’da artık normalleşen ekonomik belirsizliğe karşın yatırımcıyı teşvik çabalarını ele alıyoruz. Yeniden güveni sağlamak için Avrupa Birliği tarafından kamuya yapılan yardımlarla Avrupa yatırım planı çerçevesindeki kredilerin birleştirilmesi planlanıyor.
AB fonları yatırımların yeniden artması va daha fazla istihdam oluşturulmasını sağlayabilecek mi?
Bu soruları, Avrupa kurumlarının en yetkin isimlerine yönelttik.
Ekonomik belirsizlik şimdilerde hepimiz için artık normal bir durum haline geldi.
Biz de Avrupa Komisyonu Yatırımlardan Sorumlu Başkan Yardımcısı ve Bölgesel İlişkiler Komiseri ile Avrupa’nın, riskten kaçınan yatırımcılara güven ortamı oluşturarak iş imkanı yaratma konusunda nasıl yol göstereceğini konuştuk.
Plan mı? Paraya ihtiyaç duyan riskli projeleri finanse edebilmek için. Avrupa Yapı ve Yatırım Fonlarından elde edilen hibelerin bir araya getirilebilmesi için. Stratejik yatırımlar için Avrupa Fonu’ndan elde edilen krediler için.
Fikir mi? Fikir, Avrupa Birliği daha fazla risk alıyor, projeler ayrıca özel sektörün kaynaklarıyla destekleniyor. Ama bir Avrupa Birliği bürokratı değilseniz, bu birbirine çok benzeyen iki fon hakkında pek bir bilgiye sahip olamayabilirsiniz. Hatta bu fonların ismini ilk kez duyuyor bile olabilirsiniz.
Vatandaşın kendi bölgesinde iş yaratma ve büyümeye katkı sağlama projesi için kaynağa ihtiyacı var ise yetkili mercilere ulaşmak durumunda.
Öneri, endüstri ya da ülkenin büyümek istediği bölge için düzenlenen ulusal plana uygunsa, değerlendirilip onaylanıyor.
Hükumet, Avrupa Birliği’nin, Avrupa Yapısal ve Yatırım Fonu’ndan faydalanılması için herhangi bir kişinin projesi gibi çok sayıda projenin ihtiva edildiği ulusal bir plan yapabilir.
Bu fona, ülkelerin kamu yatırımlarındaki açıkların, Avrupa Yapısal Yatırım Fonu kapsamındaki 5 farklı kaynaktan sağlanan hibelerle doldurmasına yardımcı olmak için AB bütçesinden 454 milyar Euro tahsis edildi.
Hükumetlerin ilgili mercileri ve Avrupa Birliği, üzerinde uzlaşı sağladıkları genel ulusal plan kapsamında fonu birlikte yönetecekler.
Hükumet, herhangi bir vatandaşın projesi gibi projeler için ESIF’den gelen fonları, yönetir
Öte yandan Avrupa Stratejik Yatırım Fonu (EFSI) olarak adlandırılan ikinci bir fon var ki bireysel projelere kaynak ve AB mali garantisi veriyor. Sıradan bir vatandaş bu fona doğrudan başvuruda bulunabilir.
Çünkü bu ulusal bir hibe ya da devlet yardımı olmadığı için yatırımcılar sıkı kriterleri geçmek durumundalar.
Ama onaylandıktan sonra parayı almaya başlarlar
EFSI, daha fazla özel yatırımcı çekmek için riskli proje sahibi kişilere fizibilite çalışmaları konusunda garantör gibi davranıyor.
euronews muhabiri Maithreyi:
“Konuyu, Avrupa Komisyonu Bölgesel Politikalar Komiseri Corina Cretu ile konuştuk. Kendisi yapısal ve yatırım fonlarını yöneten kadın. Diğer konuğumuz İş, Büyüme, Yatırım ve Rekabet gücünden sorumlu Komisyon Başkan Yardımcısı Jyrki Katainen”
Can combined firepower of #Esif & #Efsi actually close the #InvestEU gap? @CorinaCretuEU & @jyrkikatainen argue yes pic.twitter.com/2IdupGWCKC
— Maithreyi (@maithreyi_s) January 31, 2017
Maithreyi:
Yapısal fonlarda ve aynı zamanda EFSI’nin yeni istihdam yaratmadaki geçmiş performanslarında neler ile karşılaştık?
Avrupa Komisyonu Bölgesel Politikalar Komiseri Corina Cretu:
“2007 ile 2013 yılları arasında fonlarla ne yaptığımıza dair değerlendirmemiz var. 1 milyonun üzerinde iş imkanı yaratıldı ve şu an doğrudan oluşturulan işlerden bahsediyorum, tabi ki dolaylı işleri göz önüne aldığımızda bu iki, üç katına çıkabilir. 40 binden fazla KOBİ- küçük ve orta ölçekli işletmeler oluşturuldu, Şu an 2014 – 2020 için mevcut fondan maksimum derecede verim elde etmek beraber çalışıyoruz ki 28 ülke için bu fon yaklaşık 600 milyar tutarında”
İş, Büyüme, Yatırım ve Rekabet gücünden sorumlu Komisyon Başkan Yardımcısı Jyrki Katainen:
“Avrupa Stratejik Yatırım Fonu’nu (EFSI) hayata geçirdiğimizde bunun 1.3 milyon yeni iş yaratacağını düşündük. Ancak Uluslararası Çalışma Örgütü, etkisinin 2.1 milyon yeni iş olacağını belirtiyor”
Maithreyi
Bu noktada, bir uzman görüşü için sanırım uygun bir zaman. İlk sorumuz Bruegel düşünce kuruluşundan araştırmacı Grégory Claeys’den:
“Bölgesel fonlar ve EFSI fonlarının çok farklı amaçları ve coğrafi dağılımı olmasına rağmen neden bir arada kullanılması gerektiğini açıklayabilir misiniz?”
Cretu:
“Düzenlemelerin birbirinden farklı olduğu doğru. Çok yıllı finansal çerçevemizin değerlendirmesinde bu bir arada kullanımın çok daha kolay yapılmasının yöntemini açıkladık. Ayrıca, fikrimizi çok daha basit bir hale getirmek için; bu uyum ve maliyet seçeneğinin basite indirgenmesi, 2020 sonrası için üzerinde çalışıyor olduğumuz bir konu”
Katainen:
Herkes Yunanistan’ın KOBİ’lere dayalı bir ekonomisinin olduğunu biliyor. Keza turizm de çok önemli bir rol oynuyor. Öte yandan KOBİ’ler bankalardan yeterli destek alamıyor; zira bankalar işlemeyen bir kredi sistemi ile zorluk yaşıyor.
Yapısal fonların bir miktar sermaye sağlayabileceği, turizm sektöründe faaliyet gösteren Yunan KOBİ’leri için yatırım platformu kurabiliriz. EFSI ve bazı özel yatırımcılar bir miktar sermaye sağlayabilir ve daha sonra EFSI, KOBİ’ler için uzun vadeli ve nispeten ucuz krediler sağlayabilir”
Maithreyi:
Burada sinerji sorunu mu var?
Katainen:
Bu sadece farklı finansman kaynaklarını bir araya getirilmesindeki sağduyuya dayalı bir şey.
Cretu:
“Risk halinde elbette uzun vadeli planlarımız var ki daha sağlam bir temelli. Girişim yapacak özel yatırımcılar için de EFSI fonunun yanı sıra özel yatırımcıların uyum politikasındaki durumu, kendileri için, bunun güçlü ve sağlam temelli bir proje olması açısından bir garanti teşkil ediyor”
Maithreyi:
Yapısal fonlar tarafından finanse edilen sektörlerdeki projelerde daha fazla düşüş görecek miyiz? Mesela Üniversitelerde?
Cretu:
“Öncelikle araştırma, inovasyon ve dijitale yatırım yapacağız. Altyapı ile ilgili projelerde yavaşlama olacak. Bu, özellikle Orta ve Doğu Avrupa için önemli bir ihtiyaç, çünkü bu kısımlar arasındaki bağlantı önemli bir sorun. Aynı zamanda bu bölgeler için inovasyon ile beraber el ele vermeliyiz”
Katainen:
“Eğer bahse girecek olasam, yapısal fonların çok büyük bir kısmı gelecekte de hibe temelli olacağını aynı zamanda daha fazla mali araç göreceğimizi iddia ederdim. Zira bu, Avrupa Birliği veya kamu kaynaklarını kullanmak için daha etkili bir yol”
Maithreyi:
Bence bu, başka bir uzmanın görüşüne danışabileceğimiz farklı ve bir ilginç nokta; Alman ZEW’in Avrupa Ekonomik Araştırma Bölümü’nden Uzman Mathias Dolls’a kulak verelim:
“EFSI’nin 2020 sonrası için uzun vadeli bir vizyonu mevcut mu? Örneğin 5 AB kurumu başkanının raporunda, EFSI’nin, Euro Bölgesi için denge mekanizması haline getirilebileceği konuşuldu. Bu uygulanabilir bir seçenek mi?
Katainen:
“EFSI çözüm yöntemlerinin en iyisi değil. Zira işsizlik arttığında sübvansiyonlar büyük rol oynuyor, bir başka deyişle mevcut duruma istikrar kazandırmış oluyor. Bir ölçüde EFSI’nin üye ülkelerimizde kalıcı bir araç haline gelmesini gözlemlediğimizde, devamında az gelişmiş ülkelerdeki pazar hatasının da bir göstergesi haline gelebilecektir. EFSI’nin otomatik stabilize edebilme özelliğini abartmayacağım ama yakın gelecekte yapacağı bazı işler olabilir”
Maithreyi:
2017’de Avrupa’daki yatırım koşulları nasıl olacak?
Katainen:
“Avrupa’nın dışından, hatta zaman zaman da içeriden gelen tüm bu belirsizlik, yatırımlar için adeta bir zehir niteliğinde.
Kural temelli dünya ekonomisinin önemini vurgulamak istiyoruz, kural tabanlı ticaret, küreselleşmeyi şekillendirmenin ve yatırım ortamını iyileştirmenin yoludur. Bu bizim üzerinde durduğumuz konudur”
Cretu:
“Bence Jyrki’nin de söylediği gibi Avrupa Birliği, elde edilecek sonuçlarla dünyada ana aktör olarak yerini koruyacak”
Maithreyi
“Bu denli karmaşık bir konuyu açıkladığınız için ikinize de çok teşekkür ediyorum”